Co to jest Bodhi?
Po chwili siedzenia w milczeniu na wysokim podium Mistrz Zen Man Gong uderzył w stół kijem i powiedział, “Umysł Bodhi przychodzi stąd. Stojąc na jednej nodze na szczycie góry, nie pytajcie Północy, Południa, Wschodu czy Zachodu. Bodhidarma nie rozumie bodhi – jak ty rozumiesz bodhi? Dzisiaj pokażę wam prawdziwe bodhi; słuchajcie uważnie, słuchajcie uważnie! Wtedy uderzył kijem w stół trzy razy i zszedł z podwyższenia.
Co to jest Bodhi? Bodhi oznacza prawdę. Prawda jest niczym. Nic jest wszystkim, więc bodhi jest wszystkim. Tak więc, co to jest bodhi? Pierwotnie wszystko jest bodhi, ale jeśli ktoś powie “bodhi”, to już jest wielki błąd. Więc bodhi znaczy tylko działanie. Bodhi oznacza tylko pomagać innym ludziom.
Tak czy inaczej, każdy ma jakiś pomysł. Ameryka ma idee amerykańskie, Polska ma polskie idee, koreańskie idee, japońskie idee, chińskie idee. Te idee kontrolują nasz umysł i nasze ciało; w końcu całe nasze życie. Ale te idee czasami są bardzo niejasne, ponieważ mają lubię i nie lubię, często bardzo mocne. Wtedy jest walka. Niektóre idee są bardzo szerokie i tam nie ma mocnego lubienia i nie lubienia. Ale jeśli nie masz idei – kompletnie żadnej idei – wtedy nie ma lubienia i nie lubienia. Kiedy lubienie i nie lubienie znika, wtedy wszystko jest prawdą. Tak więc ślubowanie Bodhisatwy oznacza prawdziwe działanie. “Bodhi” znaczy prawda, i “satwa” znaczy działanie.
Ale co to jest prawdziwe działanie? Właściwe działanie oznacza nie trzymać się swoich idei, swoich warunków i swojej sytuacji. Jeśli tylko podążasz za sytuacją, wtedy właściwa idea może się pojawić. Właściwa idea, to nie jest “moja idea”. Jeśli nie trzymasz się swojej idei, wtedy kiedy widzisz, kiedy słyszysz, kiedy wąchasz, kiedy smakujesz, wszystko jest właściwą ideą. Więc, kiedy ktoś jest głodny, daj mu jeść, ktoś jest spragniony, daj mu pić. Jeśli ktoś cierpi, pomóż mu. To jest praca Bodhisatwy. Bodhisatwa nie ma idei. Brak idei oznacza wielką ideę! Miłość i współczucie to wielka idea, idea Bodhisatwy.
– Mistrz Zen Seung Sahn